صنعت هتل داری درایران همواره با فراز و نشیب‌های گوناگونی روبرو بوده است. درواقع تفاوت‌های چشمگیر صنایع مرتبط با هتل داری کشورمان با کشورهای توسعه یافته آثار منفی مختلفی بر میزان درآمدزایی هتل داران ایرانی نسبت سرمایه گذاری آن‌ها در این صنعت داشته است.
درآمد هتل درایران به عوامل مختلفی بستگی دارد که شاید با هتلداری درسایر نقاط جهان متفاوت باشد وهمین مساله نظارت و کیفیت را دچار مشکل کرده است.
اما این میان سئوال‌های زیادی مطرح است از جمله اینکه چرا اگر هتلداران مقرون به صرفه نیست چرا تعداد هتل‌ها مرتب زیاد می‌شوند؟ اینکه سهم هتل‌ها ازمسافران ورودی به مشهد چقدر است ودهها سئوال دیگر که محمد قانعی رئیس اتحادیه هتلداران در گفت‌وگوی اختصاصی با قدس آنلاین به آن‌ها پاسخ داده است:
*طی ماه‌های گذشته اعلام شده که در مناسبت‌های خاص مذهبی هتل‌ها تا صد در صد هم پر شدند به نظر شما چگونه می‌شوئد برنامه ریزی کرد که سفرها به مشهد به کل ایام سال تقسیم شود و یا حداقل در تابستان به صورت متوازی مسافر در هتل‌ها باشند.
**مشکل بزرگ ما در صنعت هتل داری در مشهد عدم توازن عرضه و تقاضا است در این صنعت وقتی تقاضا دچار مشکل می‌شود رقابت‌ها حالت منفی به خودش می‌گیرد.
زمانی پیش از این تعداد هتلهای مشهد متناسب با تعداد زائرانی بود که به مشهد می‌آمدند قیمت‌ها واقعی بود و در فصل پیک سفر هم تمام هتل‌ها تقریبا از مسافر پر بود. ولی الان متاسفانه به دلیل اینکه تعداد زیادی واحدهای اقامتی غیر مجاز و البته اماکن دولتی وارد بازار شده‌اند این مهم را با مشکل مواجه کرده اند.
*از این تعداد واحدها اماری هم دارید؟
**بله ما الان بیش از شش هزار واحد غیر مجاز فعال داریم که بیش از ششصد تا از این واحدها مربوط به ارگان‌های مختلف دولتی هستند و فعالیت می‌کنند. بیش از چهارصد و هشتاد هتل اپارتمان داریم و دویست و سی هتل که فعالیت می کنند و البته صد و پنجاه هتل هم که در دست ساخت است.
* مدارس هم که چند سالی است به این آمار اضافه شده‌اند.
**بله دقیقا. مثلا امسال حدود ده هزار کلاس درس در اسکان مسافران فعال بوده‌اند که ما این فعالیت ها را غیر مجاز می دانیم و همه این‌ها در صنعت هتل داری و بی رونقی بازار بی تاثیر نیست.
*چرا هتلداران قیمت‌ها را پایین نمی‌آورند تا با این همه مرکز غیر مجازی که از آن یاد کردید به مشکل نخورند؟
**قیمت هتل اصلا زیاد نیست. با همه هزینه‌ای که صرف ساخت و تجهیز یک هتل شده است و ازآنجایی هم که نمی توانند تغییر کاربری بدهد با توجه به اینکه قیمتهایش را هم پایین می‌آورد ولی باز هم هتل ها خالی می‌مانند.
ما در همین دهه کرامت که بهترین زمان کاری ما هتل دارهاست اشغال اتاقهایمان به زحمت به هشتاد در صد رسیده است. معنی این‌ها این است که عرضه و تقاضا بدون تناسب است و صدور مجوزها بدون برنامه ریزی بوده است و هیچ پیش بینی برای آینده نشده است.
*میزان ماندگاری مسافران هم حتما در این قضیه بی تاثیر نیست.
**بله همین طور است. این کاهش میانگین اقامت در بروز این مسائل بی تاثیر نیست. اگر مسافر ما به جای دو روز سه روز اقامت داشته باشد ما پنجاه درصد بیشتر اشغال اتاق داریم.
مشهد جزو شهرهایی است که خیلی‌ها ماهی یک بار یا حتی سالی یک بار مسافرت می‌کنند. و طبق امار ما همه ایرانیان هر سه سال یکبار به مشهد مسافرت می‌کنند اگر ما نتوانیم تغییری در خدماتمان داشته باشیم همین تعداد هم در سالهای دیگر کمتر می‌شود و از این نظر هم در مشهد دچار مضیقه هستیم مثل یکسری جشنواره‌ها و کنسرت‌ها و... و. ما همچین مواردی در مشهد نداریم که باعث ماندگاری مسافر می‌شود. ما الان در مشهد به یک تله کابین که البته سالهاست بحثش وجود دارد نیاز داریم ولی هنوز خبری از این قضیه نیست همه این موارد در ماندگاری مسافر موثر است.
ولی با همه این صحبت ها در حال حاضر هیچ کدام از هتلداران اصلا شرایط خوبی ندارند و فروشنده هتل ها خیلی زیاد شده است و تمام کسانی که چند سال با بهره‌های سی درصد وام گرفته‌اند الان برای پرداخت اقساطشان به شدت دچار مشکل شده‌اند و با توجه به اینکه هتل‌ها خالی است برخی مجبورند پرسنلشان را تعدیل کنند همه این‌ها مسائلی است که هتلداری با ان مواجه است.
*این میان چه راه حلی می‌تواند به این وضعیت بی سامان کمک کند؟
**درواقع متولیان گردشگری استان باید همه مسائل را بررسی کنند و بر اساس آن تعداد هتل‌ها اضافه شود یا حتی تغییر کاربری بدهند. ما هنوز نتوانسته‌ایم در مشهد برای مهمانانمان به خصوص برای نسل جوان سرگرمی ایجاد کنیم. الان خیلی از مسافران ما دقیقا به همین علت بدون فرزندانشان به مشهد می‌آیند.
*برخی براین باورند که هزینه‌های بالای هتل‌ها مانع استفاده عموم مردم از این اماکن می‌شود و مردم نیاز به اماکنی با قیمت مناسب دارند. چرا هتل‌ها قیمت‌ها را در ایام غیر پیک کاهش نمی‌دهند تا مسافر جذب کنند؟
**نه اصلا ما شاید فقط در این زمینه درست اطلاع رسانی نکرده‌ایم و کسانی که می‌گویند که هتل‌ها گران است اطلاعات درستی در این خصوص ندارند وگرنه به جرات می‌توانم بگویم که ما به لحاظ اقامت و خدمات اقامتی ارزان‌ترین شهر دنیا هستیم. به نظر شما سی و پنج هزارتومان برای صبحانه، نهار، شام و اتاق و کلی خدمات جانبی دیگر زیاد است؟ در حالیکه هتلی که مناسب افراد کم درامد باشد با همه این امکانات در هیچ شهری کمتر از شبی هفتاد هزار تومان کمتر وجود ندارد.
در بهترین هتلهای ستاره دار ما با ارائه بهترین خدمات با شبی دویست تومان از مهمان پذیرایی می‌کنیم این مبلغ اصلا زیاد نیست.
*اخیرا شنیده‌ایم که برخی هتل‌ها که اقدام به ارزان فروشی و کاهش کرایه کرده‌اند از سوی اتحادیه تهدید شده‌اند. آیا شما مخالف فعالیت رقابتی در این عرصه هستید؟
**نه همچین چیزی نیست و این موارد اصلا حقیقت ندارد که ما مخالف ارزان فروشی هستیم ولی واقعا نمی‌شود کاری کرد. هتل چیزی نیست که ما در انبار نگهداریم اگر امشب اتاق اشغال نشود هزینه‌های آن روز روی دستمان می‌ماند پس ما هر چه بتوانیم فروش داشته باشیم حتی کم به نفعمان است.
*ازمهمانسراهای دولتی گفتید قرار بود این مهمانسراهای خصوصی سازی شود. چقدر در این خصوص موفقیت حاصل شده است؟ و این مراکز تا چه اندازه دروضعیت هتلداری تاثیر دارد؟
**متاسفانه همه این‌ها غیر قانونی فعالیت می‌کنند ولی فرماندهی این مراکز در مشهد نیست و در تهران انجام می‌شود لذا وقتی ما مراجعه می‌کنیم می‌گویند مربوط به وزارتخانه هاست ولی به هر شکل این مراکز تاثیر خیلی بدی بر روی سیستم مدریتی هتلهای مشهد دارند. چون این‌ها هزینه هاشان خیلی کم است و از بودجه عمومی استفاده می‌کنند. طبق قانون این مراکز باید واگذار شوند ولی هنوز کسی در این خصوص خیلی جدی نبوده است.
*به نظر شما سهم هتل‌ها از مسافران ورودی به مشهد چند در صد است؟ چرا برای تغییر سهم هتل‌ها تلاشی صورت نمی‌گیرد؟
**حداکثر ۲۵ تا ۳۰درصد. روش‌های زیادی را در این خصوص بکار گرفته‌ایم مثل کمک گرفتن از مطبوعات برای شناساندن ظرفیت‌ها و استفاده از یکسری فرصت‌ها که استانداری ایجاد کرده است.
مثل طرح مبدا به مبدا ولی انچه که وجود دارد ما عامل ارائه خدمات اقامتی در مشهد هستیم. ان که باید برای ما مسافر بیاورد تورها و شرکت‌های مسافرتی هستند که متاسفانه خیلی در این زمینه فعال نیستند از طرفی هم یک عده دلال غیر مجاز هستند که در اینترنت فعالیت می‌کنند و بیشتر مهمانان را به سمت خانه‌های غیر رسمی.
*به خانه‌های شخصی اشاره کردید این مراکزطی سالهای اخیر بخش عمده‌ای از مسافران را جذب خود می‌کنند. چرا ساماندهی آن‌ها تا به امروز به نتیجه نرسیده است. به نظر شما برای این قضیه چه باید کرد؟
**ما در این زمینه ضعف زیادی را در سیستم گردشگری خراسان رضوی داریم و اعتقاد داریم که اگر سیستم گردشگری استان اندکی جامع‌تر به این قضیه نگاه می‌کرد و طرح سند چشم انداز گردشگری تنظیم می‌شد می‌توانست همه این موارد را پیش بینی کند و ما در این موضوع بیشتر هماهنگی مدیریت نهادهای مختلف را دخیل می‌دانیم و این قضیه مجوز دادن به خانه‌های شخصی برای گردشگری در مشهد مضر است و به خصوص در بحث اقتصادی خیلی مخرب است. الان اشغال اتاق‌های هتلهای ما در ایام نوروز به زحمت به هفتاد درصد میرسد.
*اگر هتلداری مقرون به صرفه نیست چرا همچنان ساخت هتل در مشهد ادامه دارد؟ این هتل‌ها هر روز در اطراف حرم زیاد و زیادتر می‌شوند حالا چه هتل، مهمانپذری یا حتی هتل اپارتمان.
**یک هتل که می‌خواهد ساخته شود از زمان ساخته شدن تا بهره برداری حداقل شش سال به طول می‌انجامد. ما چند سال قبل شرایط خیلی خوبی داشتیم.
توریست و گردشگر از حوزه خلیج فارس زیاد بود و اشتغال هتل‌ها خیلی بالا بود ولی الان که این اتفاق افتاده همه‌اش به خاطر عدم هماهنگی است. ان زمان که هتل ساخته می‌شد ما هتل کم داشیم ولی در این شش سال کلی خانه‌های شخصی و مسافر خانه‌ها اضافه شدند و حتی شرایط توریست به مشهد هم تغییر کرده است. الان خیلی از هتلهای ما یا نیمه ساخت رها شده‌اند یا ساخته شده ولی به بهره برداری نرسیده‌اند.
*اماری از حضور مسافران و زائران در تیر ماه بخصوص در ایام دهه کرامت دارید؟ آیا این تعداد نسبت به امار مشابه ان در سال گذشته رشدی داشته است؟
**بله میزان اشغال هتلهای مشهد در تیر ماه سال قبل٦٥ درصد بود و در تیرماه امسال حدود ٥٨ در صد. حتی در دهه کرامت که اوج کار هتلداران است، سال قبل وضعیت خیلی بهتری از امسال داشتیم.
نظر شما